كولي هاي روسيه
تور روسيه - كولي هاي روسي
«زنبورعسل كرك‌دار»، آهنگ بسيار معروف كولي هاي روسيه، با صداي بازيگر و كارگردان روس Nikita Mikhalkov در فيلم «رمانس بي رحم» (A Cruel Romance) محصول سال ۱۹۸۴ است كه روي صحنه هايي از فيلم «ملكه كولي ها» ساخت شوروي، مونتاژ شده است.
به روايت شاهنامه، بهرام گور، پادشاه ساساني كه مي خواست فقرا هم از موسيقي بهره ببرند، ده هزار كولي از هندوستان به ايران مي آورد و به آن ها گاو و الاغ و آذوغه مي دهد تا گذران زندگي كنند و براي مردم به رايگان موسيقي بنوازند. يك سال مي گذرد و كولي ها هديه شاه را حيف و ميل مي كنند و فقير مي شوند. بهرام گور هم عصباني شده و آن ها را اخراج مي كند تا آواره كوه و بيابان شوند.
اين روايت واقعيت داشته باشد يا نه، كولي ها اقوامي به نام «روما» (Roma . تور روسيه ) هستند كه از شمال هند وارد ايران، و بعد از طريق تركيه به اروپاي شرقي و از آن جا به روسيه، اروپاي غربي، آفريقا و آمريكاي شمالي و جنوبي مهاجرت كردند.
كولي ها هر جا كه مي رفتند با رقص و آوازخواني و همين طور فال بيني و پرورش اسب و آهنگري زندگي مي گذراندند. جمعيت كولي هاي پراكنده در سرتاسر دنيا تا ۱۲ ميليون نفر (يعني كمي كمتر از جمعيت يهوديان دنيا) تخمين زده مي شود.
ورود كولي ها به روسيه به اواخر قرن ۱۸ ميلادي يعني حدود ۲۵۰ سال پيش بر مي گردد، زماني كه يك اشراف زاده، از يك گروه موسيقي كولي در اروپاي شرقي دعوت كرد تا در مراسمي در روسيه برنامه اجرا كنند.
بعد از آن، موسيقي و اجراي كولي ها در مراسم خانواده هاي اشرافي مرسوم شد و كولي هاي بيشتري از لهستان به روسيه، به خصوص مسكو و سن پترزبورگ، مهاجرت كردند.
كولي هاي روسيه، در ابتدا مانند رعيت ها، در قبال اجراي موسيقي و گرم كردن مراسم، جايي براي اقامت و خوراك دريافت مي كردند، اما بعد از لغو رعيت داري در سال ۱۸۶۰ ميلادي در روسيه، از طريق موسيقي و رقص و اجراي نمايش براي خود به شهرت و ثروت رسيدند.
تعدادي از اشراف زادگان جوان، دختران كولي به همسري برگزيدند. اين در حالي است كه ازدواج اشراف زادگان با مثلا رعيت ها كاملا دور از ذهن بود. و اين نشان از جايگاه و شان كولي هاي آن زمان دارد.
از آن جايي كه كولي ها در شادي مردم (طبقه مرفه جامعه) حضور داشتند، در تعداد زيادي از آثار ادبيروسيه مانند آثار تولستوي، داستايفسكي و… به آن ها اشاره شده است. در خيلي از فيلم هاي زمان شوروي هم كه بر مبناي اين كتاب ها ساخته شدند، زندگي كولي ها به تصوير كشيده شده است. تور روسيه ...
كولي هاي روسيه از باسواد ترين كولي هاي جهان هستند. در جنگ با ناپلئون، به دولت روسيه تزاري كمك مالي كردند و در جريان جنگ جهاني دوم علاوه بر كمك مالي و شركت در جنگ، با اجراي موسيقي و رقص و نمايش در جبهه هاي جنگ، به سربازان روحيه مي دادند.
در جريان پاك سازي قومي توسط آلمان نازي، علاوه بر يهوديان، كولي ها هم قرباني شدند.
طي «پوراجموس» (Porajmos ، تور روسيه ) يا هولوكاست كولي ها، حداقل ۲۲۰ هزار (و به روايتي تا يك و نيم ميليون نفر) كولي توسط نازي ها قتل عام شدند كه در مقايسه با كل جمعيت كولي هاي مقيم اروپا، يكي از بزرگ ترين نسل كشي هاي دوران معاصر بوده كه كمتر درباره آن سر و صدا شده است.
كولي هاي كه توسط آلمان نازي زنداني شده بودند، مجبور بودند علامت مثلث قهوه اي رنگ (نوك به پايين) به بازو ببندند تا از ديگر زندانيان قابل تشخيص باشند.
در همان سال هايي كه در آلمان كولي ها را تصفيه قومي مي كردند، در شوروي تئاتر تخصصي كولي ها به نام «تئاتر رومِن» (Romen Theatre) راه اندازي شد كه تا به امروز محلي براي معرفي هنر كولي هاي روسيه بوده است.
بعد از جنگ جهاني دوم، موسيقي كولي ها دوباره رونق پيدا مي كند، اما در زماناستالين كه قانون اسكان اجباري به اجرا در ميايد، بعضي از كولي ها ملك و املاك خود را در شوروي رها كرده و به زندگي در سفر ادامه مي دهند.
كولي ها تاثير زيادي روي موسيقي روسيه، و به خصوص آهنگ هاي عاشقانه ژانر «رومانس» و آن چه در دنيا به «رومانس روسي» (Russian Romance) مشهور است داشته اند. تا جايي كه مي توان «رومانس روسي» را موسيقي كولي ها ناميد.
اولين برخورد خود من با كولي هاي روسيه، در يك مهماني عروسي بود. انرژي شان به قدري بود كه كل سالن، از جمله من كه از رقص در مراسم فراري هستم را هم به رقص آوردند.
مردان گيتار و ويولون مي نوازند و مي رقصند. خانم ها لباس هاي رنگي و دامن هاي چند لايه و چين‌دار مي پوشند و پابرهنه هستند. مردها هم جليقه يا پيراهن بلند و شلوار سياه به تن كرده و چكمه بلند مي پوشند.
خانم ها موقع رقص، سينه و شانه شان را به شدت تكان مي دهند و پا و دامن بالا مي اندازند. يا نشسته به پشت خم مي شوند تا مويشان بريزد، بعد شانه را تكان مي دهند. دستشان را هم مثل ايران ها و هندي ها تكان مي دهند. مردها هم به دست به سينه و چكمه مي زنند تا صدا بدهد.
Audio Player
آهنگ معروف «آه، آن چشمان سياهش!» (سال ۱۹۴۷)
Pyotr Leshchenko – Chernye Glaza
گروه رقص و موسيقي كولي «Devlale»
گروه رقص و موسيقي كولي «Devlale»
تور روسيه ...
گروه رقص و موسيقي كولي «Devlale»
امروزه، جمعيت كولي هاي روسيه حدود ۱۸۰ هزار نفر تخمين زده مي شود و طي اين سال هايي كه در اروپاي شرقي و بعد به روسيه مهاجرت كرده اند، زبان مادري شان، كلمات زيادي از لهستان، آلماني و روسي به عاريه گرفته است.
دهكده «Peri» در سن پترزبورگ، حدود ۵۰۰ خانوار كولي را در خود جاي داده است. به شهرك هاي محل اقامت كولي ها، «تابور» (Tabor - تور روسيه) مي گويند.
عكس: Tatiana Kotova
دهكده «Peri» در سن پترزبورگ، حدود ۵۰۰ خانوار كولي را در خود جاي داده است. به شهرك هاي محل اقامت كولي ها، «تابور» (Tabor) مي گويند.
عكس: Tatiana Kotova
دهكده «Peri» در سن پترزبورگ، حدود ۵۰۰ خانوار كولي را در خود جاي داده است. به شهرك هاي محل اقامت كولي ها، «تابور» (Tabor) مي گويند.
عكس: Tatiana Kotova
مقبره تعدادي از سران قوم «روما» يا همان كولي هاي در گورستاني «كوزمينكي»مسكو.
گورستان «كوزمينكي» (Kuzminki) در جنوب شرق مسكو، علاوه بر قبرهاي مسيحيان و ناخداباوران، به خاطر داشتن مقبره مسلمانان و كولي ها شهرت دارد.
در سال ۲۰۱۳ يك دختر اصالتا كولي به نام «الميرا عبدرضاكوا» (Elmira Abdrazakova) به عنوان ملكه زيبايي روسيه انتخاب شد. بعد از اين انتخاب، اين دختر در شبكه هاي اجتماعي توسط عده زيادي مورد حمله قرار گرفت، با اين توجيه كه كولي ها و مسلمان ها نبايد نماينده روسيه باشند.
در زبان روسي به كولي مرد «تْسيگان» و به كولي زن « تْسيگانكا» (Tsiganka) مي گويند.
در ايران به كولي ها، غربتي و سوزماني هم مي گويند.
كلمه Gypsy در زبان انگليسي در واقع تحريف شده كلمه Egyptian به معناي مصري است.
«كنگره جهاني روماني» كه حدود نيم قرن پيش اعلام موجوديت كرده، به دنبال اين است كه كلمه «روما» كه نام اصلي اين قوم است را جايگزين كلمه توهين آميز جيپسي كند.
برچسب: ،