حدود نيمي از خانواده هاي شهر نشين روسيه، ويلايي در اطراف شهر و در مناطق خوش آب و هوا دارند كه به آن «داچا» (Dacha - تور روسيه ) مي گويند.
«داچا» معمولا يك تكه زمين چند صد متري با يك كلبه نسبتا كوچك است و امكانات زيادي ندارد. اما در همين كلبه هاي كوچك است كه دنيايي از خاطرات كودكي مردم روسيه شكل مي گيرد. شيطنت هاي كودكانه، شنا در رودخانه، چيدن توت فرنگي و ميوه هاي بوته اي، جمع آوري قارچ، ماهيگيري، قايم موشك بازي در جنگل، وقت گذراندن با پدر و مادر بزرگ و…
در همين كلبه هاست كه تابستان ها و آخر هفته ها، مردم دور هم مي نشينند و كباب درست مي كنند و مي خورند و مي نوشند و ساز مي زنند و آواز مي خوانند و مي رقصند و شب نشيني مي كنند.
تقريبا در همه آثار ادبي روسيه هم بخشي از داستان در «داچا» اتفاق مي افتد و اين نشان از نقش مهم آن در فرهنگ روسيه دارد.

«داچا» ها اغلب در كنار هم و به شكل يك دهكده كوچك هستند. بعضي ها هم «داچا» يشان را بازسازي و حتي «بانيا» (حمام روسي)در آن درست كرده اند. آن ها هم كه پولدارترند، در شهرك هاي اختصاصي و لوكس داچاهاي مجهز و امن دارند. شهرك هايي مثل Otrada و Nakhabino در اطراف مسكو از اين دست هستند و اجاره هر كدام از اين خانه ها از ماهي ده هزار يورو شروع مي شود.

«داچا» در اصل يعني «هديه تزار» ( تور روسيه ). در زمان روسيه تزاري، بعضي از نخبگان يك تكه زمين در اطراف شهر از تزار دريافت مي كردند. بعدها و در زمان انقلاب صنعتي در روسيه، شهرها پرجمعيت و شلوغ شدند و به پناه بردن به خلوت «داچا» مد شد.

 مركز تخصصي تور روسيه در ايران

در زمان شوروي و با غلبه تفكرات كمونيستي، «داچا» علاوه بر محلي براي تفريح، به باغچه اي براي كاشت محصولات مورد نياز خانواده و پرورش حيوانات محلي تبديل شد و محدوديت هايي در اندازه زمين و بنا و امكانات گرمايشي «داچا» وضع شد تا فقط به صورت خانه دوم و موقت مورد استفاده قرار بگيرد.
آن هايي هم كه داچا نداشتند، مي توانستند از «داچاي دولتي» (Gosdacha) يا به عبارتي «داچا»ي سازماني استفاده كنند. چيزي شبيه ويلا هاي سازماني ادارات دولتي در ايران كه هنوز هم هست.

سفر به روسيه

روس ها اهميت زيادي براي وقت گذراندن در طبيعت قائلند و به پرورش گل و گياه، چه در آپارتمان و چه در فضاي باز علاقه زيادي دارند. به طور كلي در روسيه خيلي بيشتر از ايران در خانه مردم و ادارات و شركت ها، گل و گياه مي بينيد.
هنوز هم بعضي ها كه از «داچا» كه بر مي گردند، با خودشان زنبيل هاي پر از صيفي جات و ميوه و سبزي به خانه مي برند. از اين لحاظ، «داچا» كاركردي شبيه باغچه هاي مردم در اروپا را دارد.
هواي گرم كه نزديك مي شود، فروشگاه ها پر مي شود از وسايل مورد استفاده در «داچا». از ميز و صندلي و سايه بان بگيريد تا گل و گياه و وسايل باغباني و استخرهاي بادي و…

با توجه به هجوم مردم به سمت «داچا» هايشان، ترافيك به سمت خارج از شهر در اواخر ساعت اداري روز جمعه (پايان هفته كاري / تور روسيه..) و ترافيك به سمت داخل شهر روز يكشنبه (آخر تعطيلات) در مسكو معروف و كلافه كننده است. اما در تابستان، شهرها خلوت مي شوند. اكثرا يا مسافرتند، يا «داچا».

اكثر خارجي ها و به خصوص ايراني ها از خشك و سرد بودن روس ها گله دارند. اما اگر به «داچا» دعوت بشويد، مي بينيد كه روس ها بين خودشان و با دوستانشان، مردمان بسيار خون گرم و مهربان و بذله گويي هستند.

سفر به روسيه 

روس ها به حمام بخار تر، «بانيا» (Banya) مي گويند و بخش مهمي از فرهنگروسيه محسوب مي شود.
خيلي ها در ويلا هاي شخصي خارج از شهر كه در روسي به آن «داچا» مي گويند و آخر هفته ها را آنجا سپري مي كنند، «بانيا» دارند.
با اين حال «بانيا» هاي عمومي در شهرهاي كوچك و بزرگ، زياد طرفدار دارند. يكي از معروف ترين و قديمي ترين «بانيا» هاي عمومي در مسكو، «سندوني» (Sanduny) است.
«بانيا» هاي عمومي هم زنانه مردانه هستند و هم مختلط.

تور روسيه

«بانيا» معمولا حدود ۶۰ درصد رطوبت و حدود ۸۰ درجه سانتيگراد دما دارد و همه كلاه نمدي سر مي كنند تا بخار اذيتشان نكند.
«بانيا» هم «دلاك» دارد، كه به روسي به آن «بانشيك» (Banschik) مي گويند. كار «بانشيك» اين است كه با استفاده از دسته اي جارو شكل كه از سرشاخه هاي درخت توس يا بلوط درست شده و به آن «وِنيك» (Venik  تور روسيه ) مي گويند، بدن مشتري را كه روي كاه دراز كشيده، بكوبد و ماساژ بدهد تا خون در جريان بيافتد.
بعضي ها به بدن عسل و نمك مي مالند تا سموم از بدن خارج شوند.
بعد از ماساژ، طبق يك رسم روسي، داخل آب سرد شيرجه مي روند يا در برف غلت مي خورند و اعتقاد دارند كه اين كار به سلامتي و مقاومت بدن كمك مي كند.

معمولا بعد از ماساژ و شيرجه در آب، مي نشينند و دور هم آب جو يا ودكا مي نوشند و ساعت هاي طولاني با هم گپ مي زنند.

«بانيا» هاي چوبي و دود زده محلي در شهرهاي كوچك و در كنار رودخانه، آن هم در زمستان، لذت خاصي دارد. به همه كساني كه به روسيه مي آيند پيشنهاد مي كنم «بانيا» را از دست ندهند. يكي از بهترين راه هاي آشنا شدن با روحيه و فرهنگ مردم روسيه، همين «بانيا» است.

بانيا محلي - تور روسيه

وسايل بانيا ( سفر به روسيه )

بانيا عمومي

سردر يك بانيا عمومي در روسيه

بانيا «سندوني» در مسكو .

تور روسيه // سفر به روسيه

«چوكچي» ها از اقوام بومي روسيه و ساكن شبه جزيره «چوكچي» در شمال شرق روسيه، در نزديكي اقيانوس منجمد شمالي هستند.
تعداد آن ها ۱۶ هزار نفر تخمين زده مي شود و از حدود ۳ هزار سال قبل از ميلاد مسيح ساكن اين منطقه در سيبري هستند.

تا قرن ۱۷ ميلادي با آرامش مشغول زندگي بودند تا اين كه روسيه تزاري وارد اين منطقه شد و ادعاي اراضي كرد. گفتگوها نتيجه نداد و براي ۱۵۰ سال روسيه تزاري مشغول جنگ و درگيري با «چوكچي» ها شد. ارسال نيرو به آن منطقه دوردست به صرفه نبود و روسيه هم خيلي تمايلي به ادامه درگيري نداشت و در مقاطعي آماده بود تا «چوكچي» در اختيار خود بومي ها باشد. اما وقتي پاي انگليسي ها و فرانسوي ها به اين منطقه باز شد، روسيه از ترس از دست دادن اين شبه جزيره، با پيشنهاد پول و امكانات، «چوكچي» ها را تحت كنترل خود درآورد.

«چوكچي» ها دو دسته اند. يك دسته با شكار پستانداران دريايي گذران زندگي مي كنند و دسته ديگر در زمين هاي يخ بسته توندرا، به شكار و دامداري گوزن شمالي مشغولند. تور روسيه ...

تا قبل از ورود كمونيسم به روسيه و انقلاب شوروي، اكثر «چوكچي» ها بي سواد بودند، اما امروزه به خط روسي مي خوانند و مي نويسند.
با وجود تلاش دولت مركزي براي تحميل دين رسمي روسيه، يعني مسيحيت ارتودوكس، هنوز هم خيلي از چوكچي ها پايبند عقايد ديرين خود يعني ارواح خوب و خبيث هستند و شمن باوري در ميان آن ها رواج دارد. شمن باوران با ارتباط با ارواح، بيماري ها را شناسايي و درمان مي كنند.

با وجود اقوام بومي زياد در روسيه، جوك هاي زيادي درباره «چوكچي» ها در ميانروس ها دهان به دهان مي شود.

برخي از سنت هاي جالب در ميان «چوكچي» ها:
– مردان مي توانستند چند همسر داشته باشند.
– اشخاص پير و ناتوان به اراده خود به عمر خود پايان مي دادند تا باري بر دوش خانواده نباشند. منابع محدود است.
– به رسم مهمان نوازي، ميزبان علاوه بر پذيرايي با خوراك و گرما، همسر خود را هم در اختيار مهمان مي گذاشته است.
– هم‌جنس‌گرايي در ميان مردم رواج داشته و تابو نبوده. بعضي مردان لباس زنان را مي پوشيدند و نقش اجتماعي زن را در جامعه ايفا مي كردند. زنان هم مي توانستند در صورت تمايل لباس مردان را پوشيده و نقش مرد را ايفا كنند.

تور روسيه
همه عكس ها از: Jimmy Nelson

در روسيه تزاري، درست مانند كشورهاي اروپايي، كاندوم را معمولا از روده حيوانات درست مي كردند.
بعد از انقلاب كمونيستي شوروي، در دهه ۳۰ ميلادي بود كه كارخانه اي در نزديكيمسكو به نام Bakovski، با استفاده از رزين، شروع به توليد صنعتي كاندوم كرد.
اين كارخانه تا حدود ۵۰ سال تنها كارخانه توليد كاندوم در كل شوروي بود و طي اين مدت حدود ۲۰۰ ميليون قطعه كاندوم توليد كرد.
براي سال هاي سال عبارت «محصول شماره ۲» (Izdelie nomer dva - تور روسيه ) كه مشخص كننده سايز بود، به جاي كلمه كاندوم استفاده مي شد. (سايز ۱ و ۳ بعد از مدتي از توليد خارج شد.)
جنس اين كاندوم ها از لاتكس نبود و كيفيت خوبي نداشت. ضمن اين كه مثل اكثر محصولات، كاندوم در دوران شوروي كمياب بود.
قيمت اين كاندوم ها ۲ كوپك بود (هر صد كوپك يك روبل است). در آن زمان ۲ كوپك، قيمت بليت اتوبوس يا يك ليوان شربت بوده.
بعد از فروپاشي شوروي، اين كارخانه از كار افتاد و انواع و اقسام كاندوم وارد روسيهشد.

جالب اين است كه شوروي، اولين كشوري بود كه سقط جنين را قانوني كرد. فقط براي دو دهه در زمان استالين، محدوديت هايي اعمال شد كه خيلي هم سختگيرانه نبود.
امروزه روسيه، با وجود در دسترس بودن كليه امكانات پيشگيري از بارداري، بيشترين تعداد سقط جنين در دنيا را دارد و سالانه ۶ ميليون روس سقط جنين مي كنند. يعني دقيقه اي ۱۲ نفر! ( تور روسيه .)
اين عدد حتي از تعداد سقط جنين در چين هم بيشتر است. در واقع، تعداد سقط جنين در روسيه دو برابر تعداد زاد و ولد است. و خبر بد اين كه ۲۰ درصد سقط جنين ها، مربوط به دختران ۱۰ تا ۱۸ ساله است.
و از اين جالب تر اين كه اين رقم در زمان شوروي ۴ برابر امروز بوده. بارها و بارها از دوست و آشنا و فاميل شنيده ام كه در زمان شوروي چند بار سقط جنين كرده اند.
سقط جنين در روسيه زير پوشش بيمه است و هزينه آن توسط دولت تامين مي شود. تا ۱۲ هفته به اختيار خانم باردار، از ۱۲ هفته تا ۲۲ هفته، اگر بارداري به دليل تجاوز باشد، و بعد از آن به دلايل پزشكي و سلامتي مادر.

با وجود قانوني بودن سقط جنين و در دسترس بودن هرچند محدود كاندوم، جمعيت شوروي از ۱۶۰ ميليون نفر در دهه ۳۰ ميلادي، به ۲۹۰ ميليون نفر در دهه ۸۰ ميلادي رسيد. بيشترين رشد جمعيت مربوط به دهه ۶۰ و ۷۰ ميلادي، يعني دوران رفاه نسبي بعد از جنگ جهاني دوم است. اما رشد جمعيت در روسيه امروزي، صفر يا منفي است.

تور روسيه

و اما نكته آخر.
زمان شوروي، سعي كردند تا تمام مظاهر ديني را حذف كنند، از جمله، ختنه.
اما در عمل اكثر مسلمانان، مانند بعضي از مسيحيان و يهوديان، به رسم و رسوم خود پايبند ماندند و در خفا به سنت هاي خود عمل مي كردند.
دولت شوروي، به طور چرخشي، اعتقاد و تعهد بعضي از مقامات مسلمان را چك مي كرد تا مطمئن شود فرزندان پسر خود را ختنه نكرده اند. ولي هميشه دليل و بهانه اي پزشكي براي ختنه فرزندان خود «بر خلاف اعتقاد شخصي» پيدا مي شد! و بنابراين مسلمانان، حتي مقاماتي كه زير ذره‌بين بودند، به سنت ختنه وفادار ماندند.تور روسيه ... سفر به روسيه ...

به عنوان يك خارجي كه در روسيه امروزي زندگي مي كنم، خاطره اي از دوران شوروي ندارم. اما سه چيز در روسيه برايم نوستالژيك شده!

۱) فرش روي ديوار - تور روسيه
در روسيه و بعضي از كشورهاي اروپاي شرقي، به ديوار فرش آويزان مي كنند.
امروزه از مد افتاده و يك جورايي كلاس ندارد، اما در بعضي از خانه هاي قديمي ديده مي شود، به خصوص كنار تخت يا كاناپه پيرزن ها.
جوان تر ها بيشتر طرف دار دكوراسيون اروپايي هستند و اگر اين طور خانه اي را به ارث ببرند (كه زياد اتفاق مي افتد) سعي مي كنند به كلي دكوراسيون را تغيير بدهند. به همين دليل تعميرات داخلي، تجارت پر رونقي است.
حالا چرا اصلا فرش به ديوار مي زدند؟
زمان شوروي در حجم شگفت انگيزي ساخت و ساز انجام شد و جمعيت قابل توجهي از مردم شهر نشين شدند. خانه ها و مجتمع هايي كه در ۳۰ سال حكومت «استالين» ساخته شدند، عمري و مقاوم بودند و هنوز هم كه هنوز است محكم و پرابهت سر پا هستند.
اما در ۱۱ سال حكومت «خُروشُف» كه بعد از استالين رهبر شوروي شد، خيلي از خانه ها بي‌كيفيت و سري سازي بودند. فكرشان اين بود كه فعلا اسكان مردم انجام بشود، كمونيسم كه شكوفا شد، اساسي ساخت و ساز مي كنيم. به اين خانه هاي بي كيفيت «خُروشُفكا» مي گويند.
ديوار خيلي از اين خانه ها انقدر نازك و بي كيفيت بود كه در دهه شصت ميلادي، آويزان كردن فرش به ديوار به عنوان عايق گرمايي و صوتي مرسوم شد.
ضمن اين كه روس ها از طريق قفقاز و آسياي ميانه با فرهنگ شرقي و فرش آشنا بودند و در دوران شوروي، فرش هاي ارزان قيمت ازبك، تاجيك، تركمن و قزاق در دسترس بود.
با اين وجود، روس ها علاقه اي به تابلو فرش ندارند.

۲) راه پله و ديوارهاي سبز و آبي رنگ
به طور كلي در شوروي كمونيست، تنوع كم بوده و اكثر جنبه هاي زندگي مردم يكدست و يك جور بوده. از جمله رنگ فضاي هاي مشاع ساختمان هاي مسكوني و اداري، مانند ورودي، ديوار راه پله و…
نمي دانم چرا بيشتر از هر رنگ ديگري، از رنگ سبز مغز پسته اي و آبي روشن براي رنگ كردن اين فضاها استفاده مي شده. قرنيز ها را هم قهوه اي رنگ مي كردند. رسمي كه هنوز هم كم و بيش در خانه هاي قديمي ساز رعايت مي شود.
يك دوستي مي گفت، پيگمنت اين رنگ ها در حجم زيادي براي مصارف نظامي (استتار - تور روسيه ) توليد مي شده است و به همين دليل اين رنگ ها ارزان در مي آمده اند.

۳) تنه سفيد شده درختان
آهك زدن پايين تنه درختان مختص روسيه نيست، اما براي من يادآور شوروي است.
اوايل بهار، زماني كه آخرين برف تازه آب شده و زمين هنوز سرد است، يك متر پايين تنه درختان را با تركيبي از آهك، رنگ مي كنند تا حشرات موذي خود را از پايين به شاخ و برگ ها نرسانند.
آخراي پاييز و قبل از اولين برف زمستاني هم دوباره اين كار را تكرار مي كنند. گفته مي شود به اين دليل كه انعكاس آفتاب روي برف، باعث ايجاد گرما در تنه درختان مي شود و ساعت بيولوژيك درختان را به هم مي زند. يعني درخت فكر كند بهار شده و ممكن است باعث سرمازدگي شود.
براي همين دوباره پايين تنه درخت را سفيد مي كنند تا نور را جذب نكند و گرم نشود.

تور روسيه در ايران

روس ها براي «بيلاخ» دادن، شست دست را بين انگشت نشانه و انگشت وسط قرار مي دهند و به اين حركت «فيگ» مي گويند.
معني اصلي «فيگ»، بي ادبانه درخواستي را رد كردن است. مثلا كسي از شما درخواستي كرده و شما براي جواب رد دادن، مي گوييد: «فيگ تيب يِه!» كه يعني فيگ بر تو يا «بيلاخ!». 
با وجودي كه «فيگ تيب يِه!» (Fig tebe) بي ادبانه است، اما در جمع دوستانه و با شوخي زياد استفاده مي شود، بعضي وقت ها با نشان دادن حركت دست و بعضي وقت ها فقط با گفتن «فيگ تيب يِه!». در حالت دوستانه، «فيگ تيب يِه!» مي تواند معني «حتماااا» بدهد، يعني درخواستي كرده ايد و طرف مقابل با وجودي كه موافق است، اما به مسخره مي گويد «حتماااا - تور روسيه ...».

گفته مي شود كه اين حركت از آلمان به روسيه رسيده است، زماني كه مردان آلماني به اين شكل به زيبارويان روسي اشاره مي كرده اند. خود كلمه «فيگ» هم احتمالا از fick machen آلماني به معناي آميزش جنسي داشتن آمده است.

همان طور كه مي دانيد، شست دست را به سمت بالا گرفتن (نشان لايك فيس بوكي / تور روسيه )، بر خلاف ايران، در روسيه هم مانند كشورهاي غربي، معني خوبي دارد.

ارائه دهنده تور روسيه با درجه كيفي ممتاز.